Zgodność kolorystyczna zdjęcia na monitorze i wydruku
Co będzie potrzebne:
Monitor
Informacja zwrotna z labu/drukarni (przestrzeń barwna, profile podłoża, rozdzielczość i wielkość pliku w druku)
Program graficzny zarządzający barwą
Odpowiednie światło do oceny efektów
Monitor
Często niedoceniana i w zakupach zostawiona na koniec część wyposażenia fotografa, która jednak jest jedynym łącznikiem pomiędzy plikiem cyfrowym stworzonym w trakcie fotografowania, a naszymi oczami.
Od klasy monitora i jego ustawień zależy w większej mierze efekt finalny naszej obróbki.
Dobry monitor dedykowany do obróbki powinien charakteryzować się możliwością kalibracji (sprowadzenia funkcji wyświetlania do zadanych wartości, zależnych od rodzaju druku i jasności pracowni) Będziemy zajmować się następującymi parametrami:
Wierność oddania kolorów: co jeśli sygnał z karty graficznej nakazuje monitorowi wyświetlić kolor o konkretnych składowych RGB, a monitor wyświetla kolor z przesunięciem każdej z nich? Jesteśmy przekonani, że nasze zdjęcie ma zły balans bieli, dokonujemy więc korekty tak, żeby na naszym monitorze który wyglądały zgodnie z naszymi oczekiwaniami. Plik oddajemy do labu, a stamtąd odbieramy coś totalnie innego, niż to co widzimy na naszym monitorze. Wina labu 😉
Gamut: zdolność do wyświetlania kolorów (są modele o szerszym i węższym pokryciu przestrzeni RGB) Do pracy z odbitkami LAB sugerujemy modele z gamutem sRGB, do pracy z drukami artystycznymi i odbitkami HD monitor powinien kryć przestrzeń Adobe RGB
Stopień regulacji jasności podświetlenia: prawidłowo dobrana jasność monitora względem jasności otoczenia sprawia, że unikniemy za ciemnych lub za jasnych zdjęć
Podstawowa zależność: monitor świeci piksele są podświetlane światłem o natężeniu zadanym podczas kalibracji, papier odbija światło. Prawidłowo skalibrowany monitor zbliża się jasnością do papieru fotograficznego oglądanego w konkretnych warunkach oświetleniowych.
Należy również pamiętać, aby unikać pracy w ciemnych pomieszczeniach bez dodatkowych źródeł światła: ciemne tło podnosi kontrast na monitorze i sprawia wrażenie jasności (często obrabiane nocą pliki są zbyt ciemne i za mało kontrastowe, pracując w takich warunkach widzimy efekt pozorny, który korygujemy, przyciemniając plik)
Przykładowe stanowisko pracy: monitor skalibrowany tak, aby biały obszar roboczy na monitorze był zbliżony jasnością do białej kartki papieru leżącej na biurku. Jasność monitora powinna być ustawiona w zakresie 80-120 cd/m2, jeśli monitor skalibrowany do 80cd/m2 nadal jest za jasny względem bieli papieru, należy zwiększyć ilość światła w pomieszczeniu.
Pracując w zmiennych porach należy ujednolicić warunki obróbki: najlepiej odciąć część światła zastanego za pomocą zaciemniającej rolety o neutralnym kolorze (kolorowe rolety wprowadzą zafarby na monitorze): białym szarym lub czarnym.
Należy również zadbać o tło za monitorem, sugerujemy unikać kolorowych, rozpraszających elementów (wzrok pada na monitor, ale też na otoczenie, jaskrawe kolory w tle mogą oddziaływać na naszą percepcję w sposób zaburzający widzenie pozostałych kolorów na monitorze)
Informacja zwrotna:
Każde urządzenie ma określone możliwości druku, każde podłoże charakteryzuje się pewnymi zdolnościami do reprodukcji kolorów i zakresu tonalnego.
Aby prawidłowo przygotować plik do druku należy uzyskać od labu informacje dotyczące przestrzeni barwnej (RGB, czy CMYK), wielkości pliku (rozmiar w pikselach przy zachowaniu określonej gęstości px/cal)
Urządzenia dzielimy na drukujące i naświetlające.
Urządzenie naświetlające realizuje obraz na papierze światłoczułym za pomocą trzech kolorowych laserów świecących kolorami składowych RGB (czerwony, zielony, niebieski) kolory te są mieszane aby uzyskać zadaną barwę, a następnie papier jest nią naświetlany
Rozdzielczość pliku do naświetlenia na minilabie: 300px/cal, Gamut: sRGB (niektóre kolory wykraczają poza sRGB)
Urządzenia drukujące: drukarki atramentowe
Drukarka miesza kolorowe atramenty i za pomocą głowicy drukującej nanosi je na papier. Od ilości atramentów w drukarce w pewnym stopniu* zależy gamut urządzenia oraz wierność oddania szarości (im więcej szarych tuszy, tym lepiej dla neutralności wydruku)
Rozdzielczość pliku do druku: 300 lub 360 px/cal (zależnie od urządzenia), gamut: Adobe RGB (szersze możliwości reprodukcji)
Tak więc mamy już dwa typy urządzeń o różnych możliwościach realizujące obraz na dwa sposoby, dokładając do tego różnorodne podłoża, na których ten obraz może być naświetlony/wydrukowany, dochodzimy do zagadnienia profili barwnych
Zastanówmy się: skoro urządzenia mają różne możliwości, czy obraz realizowany na każdym z nich będzie taki sam? Jeśli drukarka jest w stanie wydrukować więcej kolorów niż minilab, zdjęcie z niej będzie żywsze. Papiery też mają różne właściwości: śnieżnobiały błyszczący półmatowy papier z gamy HD (poszerzony gamut) ta nam więcej kolorów i odcieni szarości niż kremowy papier matowy (w pełni matowy, naturalny papier bezkwasowy, dedykowany do druku fine art), który fizycznie nie jest w stanie przenieść takich informacji, gdyż tusz na nim inaczej pracuje (większa sorpcja i rozpływanie, w odróżnieniu od mikroporów, utrzymujących na miejscu drobiny tuszu w papierach HD)
Aby pokazać w jaki sposób będzie wyglądać zdjęcie wydrukowane lub naświetlone na danym urządzeniu stworzono profile barwne.Profil barwny powstaje dla konkretnego podłoża zadrukowanego konkretnym urządzeniem, dla każdego z podłoży tworzony jest odrębny profil.Profil barwny podłoża należy zainstalować w systemie, a następnie za pomocą programu na to pozwalającego na symulację profili dokonać softproofingu ( podgląd wyglądu wydruku na konkretnym urządzeniu i konkretnym papierze, nie ma profili uniwersalnych!) W tym widoku można ocenić, czy efekt będzie dla nas satysfakcjonujący, czy konieczne są korekty Warto dodać, że wszystkie te operacje należy wykonywać na skalibrowanym monitorze, który nie wprowadza dodatkowej zmiennej do tego i tak już skomplikowanego równania
Oświetlenie:
Mając na uwadze to, że papier odbija światło, a nie świeci swoim własnym, należy w taki sposób przygotować pliki, aby finalny efekt był dla nas satysfakcjonujący w konkretnych warunkach, w jakich zdjecia będą oglądane. Inaczej będą wyglądać zdjęcia oświetlone światłem kilku żarówek w piwnicy artystycznej, a inaczej wyeksponowane przy świetle dziennym z ogromnych świetlików nowoczesnej przestrzeni wystawienniczej. Jasność zdjęcia korygujemy biorąc pod uwagę ilość światła podczas wernisażu (czasami warto podbić mocniej cienie)